Celem alimentów jest zapewnienie uprawnionemu środków do życia w miejsce osobistego starania o dobro rodziny. Alimenty to świadczenie pieniężne orzekane najczęściej po rozwodzie wobec małoletniego dziecka stron. Wbrew powszechnemu przekonaniu nie musi być to jednak kwota stała. Jak napisać pozew o podwyższenie alimentów i o czym trzeba pamiętać?
Kiedy można domagać się podwyższenia alimentów?
Podstawą żądania podwyższenia alimentów jest art. 138 k.r.o. z którego wynika, że w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Poprzez pojęcie „stosunków” należy rozumieć wzajemne relacje ekonomiczne między uprawnionym (jego uzasadnione potrzeby) i zobowiązanym (jego możliwości majątkowe i zarobkowe).
Należy wskazać, że w przypadku osoby zobowiązanej do alimentacji sąd weźmie pod uwagę nie tylko aktualną sytuację majątkową jak np. objęty spadek, otrzymaną darowiznę, ale także zmianę możliwości zarobkowania wynikających np. z ukończenia studiów podyplomowych, nawiązaniu nowych kontraktów w ramach działalności gospodarczej lub stworzenie innych okoliczności, które potencjalnie mogą, choć niekoniecznie będą, generowały dochód.
Przepisy prawa nie wskazują, jak często można składać pozew o podwyższenie alimentów. Z pewnością powinno to nastąpić po uprawomocnieniu się poprzedniego wyroku zasądzającego alimenty, ale nie jest powiedziane, że świadczenie może zostać podwyższone tylko raz. W miarę jak będą zmieniały się przesłanki właściwe do ustalenia jego wysokości, z żądaniem można występować wielokrotnie.
Co powinien zawierać pozew o podwyższenie alimentów?
Pozew o podwyższenie alimentów jest rozpoznawany w trybie spornym. Procedura cywilna wymaga, aby przed wszczęciem sporu strony podjęły polubowną próbę załatwienia sporu stosownie do brzmienia art. 187 §1 pkt. 3 k.p.c. Tę okoliczność należy wskazać w pozwie lub wyjaśnić przyczynę niepodjęcia mediacji lub innego pozasądowego sposobu rozwiązania sporu.
W praktyce może to być np. wezwanie do zapłaty wyższych alimentów, zapis rozmowy telefonicznej lub udokumentowana historia e-maili. Poza tym elementem pismo procesowe powinno spełniać wymagania, o których mowa w art. 126 oraz 187 k.p.c.:
- oznaczenie sądu, do którego jest skierowany pozew – powód musi określić wydział rodzinny sądu rejonowego właściwy dla swojego miejsca zamieszkania, alternatywnie wskazać sąd właściwy według miejsca zamieszkania pozwanego;
- oznaczenie stron postępowania – konieczne jest wskazanie imion, nazwisk, adresów zamieszkania oraz numeru PESEL powoda. Jeżeli powodem jest małoletni, należy określić jego przedstawiciela ustawowego. Kiedy strony są reprezentowane przez pełnomocników, dane ich kancelarii również powinny być wskazane we wstępnej części pozwu;
- oznaczenie rodzaju pisma – powinno mieć charakter zwięzły, ale nie jest wiążące dla sądu; wystarczy napisać „Pozew o podwyższenie alimentów”;
- treść żądania pozwu, tzw. petitum – powód powinien wskazać, podwyższenia alimentów, do jakiej kwoty się domaga, jak również określić pozostałe kryteria płatności – czas jej wymagalności i żądanie ewentualnych odsetek w razie uchybienia terminom płatności;
- uzasadnienie pozwu – zwięzłe przedstawienie argumentów podwyższenia alimentów, opis zmienionej sytuacji, w której znalazł się powód lub pozwany; uzasadnienie to również miejsce na przytoczenie ewentualnych poglądów orzecznictwa i doktryny na poparcie twierdzeń.
Pozew o podwyższenie alimentów podpisuje powód lub adwokat, jeżeli został on umocowany do występowania w sprawie. Do pisma procesowego trzeba również dołączyć załączniki, które potwierdzają okoliczności wskazane w pozwie oraz legitymują ewentualnego pełnomocnika procesowego.
Co jeszcze powinno znaleźć się w pozwie o podwyższenie alimentów?
Powód powinien zawrzeć w pozwie uzasadnienie dla wybranej właściwości sądu. Z uwagi na fakt, że sprawa o podwyższenie alimentów ma charakter pieniężny, w pozwie trzeba zawrzeć również wartość przedmiotu sporu wyliczoną stosownie do art. 22 k.p.c. jako sumę świadczeń za jeden rok. Przy podwyższeniu alimentów za świadczenie uważa się różnicę między wysokością świadczenia alimentacyjnego wymienioną w prawomocnym wyroku a określoną w pozwie. Jeżeli powód domaga się zwiększenia wartości alimentów z 800 do 1200 zł, wartość przedmiotu sporu wyniesie 4800 zł (400 zł x12 miesięcy).
Fakultatywnie powód może zawrzeć również wniosek o zabezpieczenie powództwa do czasu prawomocnego zakończenia sporu. Musi jednak uprawdopodobnić istnienie roszczenia poprzez wstępne wykazanie zmiany stosunków. Sąd w takiej sytuacji zawsze w pierwszej kolejności rozpoznaje wniosek o zabezpieczenie.
Jakie dokumenty do podwyższenia alimentów będą potrzebne?
Bez względu na siłę podniesionych w pozwie argumentów powód istotnie zwiększa szansę na wydanie pozytywnego rozstrzygnięcia, jeżeli poprze twierdzenia dokumentami. Procedura cywilna nie zna zamkniętego kręgu dopuszczalnych dowodów, dlatego w każdym przypadku będą one nieco inne w zależności od okoliczności sprawy. Najczęściej powód przedstawia:
- rachunki potwierdzające zwiększenie potrzeb uprawnionego do alimentów (np. wydatki na leki, konsultacje lekarskie, kształcenie, rachunki za media, czynsz);
- dokumenty potwierdzające zwiększenie możliwości majątkowych lub zarobkowych zobowiązanego (np. wydruk zaakceptowanej oferty pracy; sąd może też zobowiązać pozwanego do przedstawienia zaświadczenia o zatrudnieniu, wyciągów z konta itp.).
Nie trzeba oczywiście dokumentować każdego wydatku. Im jednak będzie ich więcej, tym większa szansa na udowodnienie żądania. Przepisy nie określają maksymalnej wysokości alimentów. Za każdym razem sąd będzie oceniał sytuację obu stron postępowania. Nigdy jednak poziom życia dziecka nie może być niższy niż ten, na którym żyją jego rodzice.
Uzasadnienie podwyższenia alimentów. Na co zwrócić uwagę?
W uzasadnieniu pozwu o podwyższenie alimentów powód musi wykazać zmianę stosunków, która uzasadnia podwyższenie obowiązku alimentacyjnego. Im będzie ona wyraźniej widoczna, tym większa szansa, że sprawa zakończy się wydaniem orzeczenia żądanej treści.
Jako argumenty można również wskazywać zmniejszenie się kosztów utrzymania pozwanego, np. spłatę zaciągniętego kredytu lub zmniejszenie kosztów prowadzonej działalności gospodarczej. Takie okoliczności również sprawiają, że więcej środków pozwany może przeznaczyć na alimenty. Przesłanką może być nawet…inflacja i wynikająca z niej potrzeba waloryzacji świadczenia.
Należy podkreślić, że podwyższenia alimentów może dochodzić nawet dziecko, które ukończyło już 18 lat. Musi jednak wykazać, że nie jest ono w stanie samodzielnie zaspokoić swoich potrzeb z uwagi na np. kontynuację nauki lub zwiększone potrzeby zdrowotne i powiązane z nimi wydatki.
Pamiętaj, że pozwany zawsze może bronić się przeciwko tezom podniesionym w pozwie. Najczęściej obrona polega na wykazywaniu, że przytoczone argumenty są nieprawdziwe albo są zbyt mało istotne, aby uzasadnić zmianę wysokości świadczenia alimentacyjnego.
Przegrana sprawa o podwyższenie alimentów. Co dalej?
Sprawa o podwyższenie alimentów nie zawsze musi zakończyć się sukcesem. W przypadku wydania wyroku oddalającego powództwo powodowi przysługuje prawo do wniesienia apelacji do sądu odwoławczego.
Nie można zapominać, że podwyższenie alimentów to kwestia ocenna i bazująca głównie na ewaluacji materiału dowodowego przez sąd. Linia argumentacyjna w środku odwoławczym powinna więc podważać sposób dokonanej oceny, np. poprzez wykazanie, że sąd niezasadnie pominął część z powołanych dokumentów lub twierdzeń albo przekroczył zasadę swobodnej oceny dowodów.
Pamiętaj, że raz orzeczone alimenty można zmienić. Warto w tym celu zwrócić się o pomoc do kancelarii prawnej z doświadczeniem w prowadzeniu sporów z zakresu prawa rodzinnego, która pomoże w sporządzeniu pism i zapewni reprezentację procesową.
Zachęcamy do sprawdzenia szczegółów naszych usług: