Każde postępowanie w polskim porządku prawnym jest przynajmniej dwuinstancyjne. Oznacza to, że strona niezadowolona z rozstrzygnięcia ma prawo odwołać się od otrzymanego rozstrzygnięcia do innego organu lub sądu, ewentualnie wnosić o ponowne rozpatrzenie sprawy. To samo dotyczy decyzji wydawanych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Czy warto odwołać się do sądu od decyzji ZUS i jak to zrobić?
Kiedy przysługuje odwołanie od decyzji ZUS?
Od każdej decyzji wydanej przez ZUS ubezpieczonemu przysługuje prawo do wniesienia odwołania do sądu powszechnego. Dotyczy to rozstrzygnięć m.in. w sprawie:
- zasiłku rehabilitacyjnego lub pogrzebowego;
- renty;
- emerytury;
- dodatku do zasiłku;
- świadczenia rehabilitacyjnego;
- ustalenia niepełnosprawności lub jej stopnia.
Odwołanie od decyzji ZUS możesz złożyć jeśli otrzymałeś rozstrzygnięcie negatywne, czyli organ rentowy odmówił spełnienia Twojej prośby. Warto pamiętać, że prawo do złożenia odwołania nie dotyczy m.in. decyzji wydanych w przedmiocie umorzenia składek z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej. W tym przypadku tryb odwoławczy będzie wyglądał inaczej.
Gdzie i w jakim terminie złożyć odwołanie od decyzji ZUS?
Odwołanie od decyzji ZUS do sądu regulują przepisy kodeksu postępowania cywilnego w art. od 4778 do 47716 k.p.c. Oznacza to, że w sprawach nieuregulowanych przez przepisy szczególne rozdziału k.p.c. zastosowanie znajdą odpowiednie przepisy tej ustawy o postępowaniu procesowym.
Ustawa wprowadza domniemanie właściwości sądu okręgowego z wyłączeniem spraw, które powinny być rozpatrywane przez sądy rejonowe. Do tej drugiej grupy można zaliczyć m.in.:
- sprawy o zasiłek chorobowy, wychowawczy i opiekuńczy;
- sprawy o świadczenie rehabilitacyjne;
- sprawy o odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy rolniczej, wypadku w drodze do pracy lub z pracy;
- sprawy dotyczące choroby zawodowej, wypadku (także pozostające w związku z czynną służbą wojskową albo w organach i służbach państwowych).
Odwołanie trzeba złożyć na piśmie w terminie 1 miesiąca od dnia doręczenia decyzji. Należy podkreślić, że datę nadania odwołania petryfikuje skorzystanie z usług operatora wyznaczonego, Poczty Polskiej S.A. Aby mieć pewność, że pismo zostanie wysłane w terminie i prawidłowo obliczyłeś termin nigdy nie zwlekaj do ostatniej chwili z nadaniem skargi.
Alternatywnym sposobem złożenia odwołania jest przekazania go na biurze podawczym (wówczas pracownik organu przystawi prezentatę na Twojej kopii odwołania), ewentualnie ustnie do protokołu. Jeśli nie otrzymałeś potwierdzenia złożenia pisma koniecznie o nie poproś! To dowód, że rzeczywiście odwołanie zostało wniesione.
Warto zaznaczyć, że w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych przepisy nie przewidują przymusu adwokackiego co oznacza, że ubezpieczony może złożyć pismo samodzielnie.
Prawo do odwołanie od decyzji ZUS do sądu przysługuje również w sytuacji, kiedy organ wykazał się opieszałością i nie wydał rozstrzygnięcia w terminie 2 miesięcy od dnia złożenia wniosku przez ubezpieczonego. W tym przypadku skarżysz fakt niewydania decyzji.
Jak napisać odwołanie od decyzji ZUS do sądu?
Odwołanie od decyzji ZUS nie jest tak sformalizowanym środkiem zaskarżenia jak np. apelacja w postępowaniu cywilnym albo skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, ale ubezpieczony nadal musi wskazać w piśmie szereg elementów wymienionych w przepisach kodeksu postępowania cywilnego. Są to:
- oznaczenie sądu do którego jest skierowane odwołanie – pismo należy wnieść za pośrednictwem organu rentowego;
- oznaczenie rodzaju pisma – nazwa nie ma charakteru wiążącego, wystarczy napisać „skarga” lub „odwołanie”;
- dane ubezpieczonego (imię, nazwisko, miejsce zamieszkania), a w razie potrzeby także jej przedstawiciela ustawowego, np. opiekuna albo pełnomocnika – adwokat lub radca prawny;
- wniosek o zmianę albo uchylenie decyzji ZUS oraz ewentualne wnioski, np. o dopuszczenie dowodu z załączonych dokumentów lub przesłuchanie świadka;
- uzasadnienie wniosków zawartych w odwołaniu;
- podpis składającego odwołanie (ubezpieczonego, jego opiekuna albo pełnomocnika procesowego);
- wymienienie załączników (np. pełnomocnictwo, dokumentacja medyczna).
Zwróć uwagę, że dokładne dane sądu do którego należy złożyć odwołanie znajdziesz w pouczeniu decyzji (sekcja na końcu pisma).
Co dzieje się z Twoim odwołaniem po złożeniu?
Kiedy złożysz odwołanie do ZUS organ rentowy ponownie dokonuje analizy sprawy i może dokonać autokorekty decyzji, przyznając Ci rację. Jeśli uzna, że nie zachodzą ku temu przesłanki sporządzane jest uzasadnienie stanowiska organu i wraz z aktami sprawy trafia ono do właściwego sądu powszechnego.
Biuro podawcze sądu po zarejestrowaniu wpływu przekazuje sprawę do właściwego wydziału (pracy i ubezpieczeń społecznych). Sędzia przydzielony do danej sprawy wyznacza termin posiedzenia.
Zgodnie z art. 47712 k.p.c. w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych nie jest możliwe zawarcie ugody albo poddanie sporu pod rozstrzygnięcie sądu polubownego.
Wydając wyrok sąd pierwszej instancji może utrzymać w mocy decyzję ZUS lub zmienić ją stosownie do żądania skarżącego. Jeśli rozstrzygnięcie, które otrzymałeś nie odpowiada treści odwołania masz prawo do złożenia apelacji do sądu odwoławczego (odpowiednio sądu okręgowego lub apelacyjnego), a następnie skargi kasacyjnej.
Ile kosztuje odwołanie od decyzji ZUS do sądu?
Postępowanie odwoławcze w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych nie podlega opłacie sądowej. Dopiero na etapie postępowania odwoławczego lub kasacyjnego należy uiścić opłatę w wysokości 30 zł.
Nie ulega wątpliwości, że warto odwoływać się od rozstrzygnięcia organów rentowych jeśli pojawiają się ku temu przesłanki. Bardzo niskie opłaty (a często ich brak) oraz czytelna i jasna procedura, sprawiają, że warto walczyć o swoje prawa. W przypadku przegrania sporu straty finansowe będą minimalne.
Aby zwiększyć swoje szanse na wygraną warto skorzystać z pomocy profesjonalnego pełnomocnika, który pomoże sporządzić odwołanie od decyzji ZUS do sądu, a także podejmie się stawiennictwa na rozprawie.
Zachęcamy do sprawdzenia szczegółów naszych usług: